استان خراسان رضوی همواره یکی از اصلی‌ترین مقصد سفرهای نوروزی و قبله‌گاه دلباختگان امام هشتم (ع) بوده است. بر اساس آمارها، در تعطیلات نوروزی بین 8 تا 10 میلیون نفر به مشهد مقدس سفر می‌کنند. این موضوع باعث شده است که وظیفه ادارۀ کل استاندارد خراسان رضوی در نظارت و حراست از کیفیت کالا و خدمات تولید و ارائه شده در استان و به ویژه مشهد، بیش از هر دستگاه نظارتی دیگری اهمیت پیدا کند.
مسافران مشهد و زائران حرم مطهر رضوی به هنگام اقامت در مشهد مقدس حجم زیادی کالا خریداری و مصرف می‌کنند. وجود کوچک‌ترین ایراد در محصولات موجود در بازار، یا کم‌ترین کاستی در خدمات ارائه شده به زائران بدون شک موجب نارضایتی، و آزردگی خاطر این عزیزان خواهد شد. بر همین اساس ادارۀ کل استاندارد خراسان رضوی، امسال نیز به رسم سنوات پیشین با نظارت دقیق و بازرسی‌های پیوسته، اطمینان از صحت و سلامت کالا و خدمات تولید و عرضه شده در استان را به بالاترین حد ممکن رسانده است.
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مسئولین استاندارد استان، سوغات استاندارد است. سوغات مشهد و در صدر آن زعفران، نه تنها برای زائرین و مجاورین، بلکه برای مقاصد صاداراتی نیز از درجۀ اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به این دلیل استاندارد خراسان رضوی، برای نظارت بر تولید و عرضۀ این محصول منحصر به فرد و استراتژیک، برنامه ویژه‌ای تدارک دیده است.
90 روز برنامه ریزی
در اواخر پاییز 1402 و به منظور نظارت و رصد دقیق‌تر زعفران تولید شده در واحدهای صنعتی، ادارۀ کل استاندارد خراسان رضوی ده‌ها ساعت نشست با موضوع زعفران و استانداردهای مربوطه برگزار کرد.
در این جلسات، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، تولیدکنندگان و عرضه کنندگان زعفران حضور داشتند که دستاورد آن شناسایی دقیق‌تر تولید و عرضه کنندگان زعفران، تسهیل فرآیندهای نظارت و صدور پروانه‌های ضروری مربوط به زعفران، و در مجموع بهبود کیفیت محصول ارائه شده به مصرف کننده نهایی بود.
هشدار استاندارد خراسان رضوی به زعفران‌هایی که رنگ می‌بازند
از ابتدای اسفند، و با توجه به اهمیت بی‌بدیل زعفران، نظارت‌ها و بازرسی‌های مربوط به این محصول شدت بیشتری یافت. اگرچه که شرکت‌های مجاز و خوشنام تولید کننده زعفران اهتمام ویژه‌ای بر موضوع کیفیت می‌کردند اما نتایج ده‌ها مورد بازرسی، نمونه‌برداری و آزمون زعفران‌های موجود نشان داد که کماکان تعداد اندکی افراد سودجو چشم خود را بر سلامت و اعتماد مصرف کننده می‌بندند و زعفران بی‌کیفیت عرضه می‌کنند. در بیش از 15 جلسه کمیسیون ماده 42، به تخلفات آن دستۀ اندک از تولید و عرضه کنندگان خاطی رسیدگی شد و با تاکید سیدمحمد سجادی عطار، مدیرکل استاندارد خراسان رضوی، بدون کوچک‌ترین اقماضی با تجاوز کنندگان به حقوق مردم برخورد قانونی صورت گرفت. لازم به ذکر است که در حال حاضر نیز بازرسی و رسیدگی‌ها با شدت قبل در جریان است.
فروشگاه‌های اطراف حرم مطهر، زیر ذره بین استاندارد
یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های عرضه زعفران بافت تجاری اطراف حرم مطهر رضوی در مشهد است. سجادی عطار در این باره می‌گوید: «مصرف کننده این حوزه شهری که بیشتر زائران هستند ولی نعمتان ما به شمار می‌روند و صیانت از حقوق ایشان در موضوع کیفیت کالا، اصلی‌ترین وظیفۀ ماست. به دلیل اهمیت زعفران به عنوان سوغات اصلی خراسان رضوی، استاندارد استان توجه خاصی به کیفیت و اصالت زعفران عرضه شده در بازار دارد و در قالب طرح نظارت عیدانه، بازرسان و همکاران ما با دقت تمام مسئله کیفیت زعفران عرضه شده در فروشگاه‌های اطراف حرم را پیگیری خواهند کرد که الحمدلله تا به اینجای کار نتایج خوبی نیز در این زمینه به دست آمده است».
در ادامه وی می‌افزاید: «همکاران در تمامی پایگاه‌های کمیته سفر در نقاط مختلف شهر و اطراف حرم مطهر رضوی مستقر هستند و آماده دریافت گزارشات و شکایات زائرین و مجاورین آستان مقدس رضوی در موضوع استاندارد کالاها و خدمات هستند».
با سودجویان متخلف مسامحه نخواهیم کرد
به گفتۀ سیدمحمد سجادی عطار، تا کنون چندین مورد انحراف از استاندارد زعفران در بین عرضه کنندگان، به ویژه در عرضه کنندگان حاشیه حرم مطهر، کشف شده است که محصولات غیر استاندارد توقیف و با متخلفین برخورد قانونی صورت گرفته است.
وی گفت: «از مردم خواهشمندیم که در موضوع استاندارد، مطالبه‌گر باشند و از فروشنده بخواهند که محصول استاندارد ارائه کند و از پذیرش هرگونه محصول فاقد نشان استاندارد، به ویژه زعفران که سوغات و پیشانی محصولات تولید شده در استان خراسان رضوی است جدا خودداری کنند».
کلام آخر
اداره کل استاندارد خراسان رضوی، در راستای حفظ کرامت زائرین و مصرف کنندگان، و رعایت حقوق تولید و عرضه کنندگان زعفران از ماه‌ها قبل اقدام به برگزاری جلسات تخصصی به منظور تسهیل فرآیند دریافت نشان استاندارد برای این محصول کرده است. برآیند این تلاش‌ها امروز در ارتقاء سطح کیفی زعفران عرضه شده در بازار و کاهش میزان تخلفات و کاستی‌ها به کم‌ترین حد خود قابل مشاهده است. برای تضمین و حفظ کیفیت، بازرسان و کارشناسان استاندارد خراسان رضوی به صورت شبانه روزی به رصد و بررسی زعفران موجود در بازار و واحدهای تولیدی مشغول هستند.
امید است که مصرف کنندگان نیز با انتخاب زعفرانی که دارای نشان استاندارد است، هم از تولیدکننده معتبر و تلاشگر حمایت کنند و هم سلامتی و امنیت خود را تضمین نمایند.